Samen sterven lijkt mooi, tót het zover is

Artikel uit het Algemeen Dagblad, 2 juli 2016

Samen sterven voor je afhankelijk wordt van de zuster in het verpleeghuis, steeds meer stellen denken eraan, volgens stichting De Einder. Maar de uitvoering van zo’n wens is een bijna ondraaglijke worsteling.

De Einder ziet de laatste twee jaar duidelijk een toename van het aantal oudere paren dat zoekt naar een waardige manier om samen hun leven te beëindigen. Catharina Vasterling, die tijdelijk alle hulpvragen ontvangt, heeft in twee weken tijd al drie stellen voorbij zien komen die informatie willen over wat de stichting zelfeuthanasie noemt: een zelfgekozen, weloverwogen einde. “Ja, dat vind ik zelf best veel.”

 

Miriam de Bontridder en Catharina Vasterling

Miriam de Bontridder en Catharina Vasterling

Henk en Rinie
Soms halen ze het nieuws, stellen die er samen uitstappen zonder hulp van een dokter. Het meest recente voorbeeld vormen Henk en Rinie van den Hoofdakker uit Rhenen, die samen op 27 februari een dodelijk poeder innemen en hand in hand sterven.

Cijfers over dit nieuwe fenomeen ontbreken. Paren die met de gedachte aan een gezamenlijke dood spelen, worden nergens geregistreerd. En het merendeel van de stellen die hierover informatie opvragen bij De Einder, de enige organisatie in Nederland die mensen met een doodswens begeleidt, gaat uiteindelijk niet tot de daad over.

Middelen
“Voor de meesten is het al voldoende om te weten dat ze over middelen kunnen beschikken om zelf het eind van hun leven te bepalen”, zegt Miriam de Bontridder, juridisch adviseur van de stichting.
Artsenfederatie KNMG krijgt er een enkele keer vragen over van zijn leden. “Die willen weten hoe ze ermee moeten omgaan”, weet Eric van Wijlick van de artsenkoepel. “Een belangrijke vraag voor de arts is dan of het lijden en het doodsverzoek van de een, de doodswens van de ander niet beïnvloedt.”

Eensluidend
Het gevaar dat de wensen uiteenlopen, ligt op de loer als twee individuen een eensluidend besluit over hun einde moeten nemen, heeft De Bontridder gemerkt. “Ik heb het twee keer meegemaakt dat de man ziek was en zijn vrouw vroeg om samen met hem uit het leven te stappen. ‘Als je van me houdt, dan ga je met me mee.’ De vrouw voelde zich onder druk gezet. Voor die situaties moet je waken.”

Of de doodswensen ooit helemaal kunnen samenvallen, betwijfelt lector toegepaste ethiek Els van Wijngaarden, die aan de Universiteit voor Humanistiek promotieonderzoek doet naar voltooid leven.

“Het klinkt als een rationeel en tegelijk romantisch besluit, maar om daadwerkelijk de stap te zetten, dat is een emotionele worsteling, zeker als er geen sprake is van een terminale ziekte. Dan gaat het niet om een verkorting van het stervensproces, maar om een verkorting van het leven. Het is geen romantisch avontuur, daar moet je mensen bewust van maken.”